Bakı. Trend:
İran və Atom Enerjisi üzrə Beynəlxalq Agentlik arasında
əməkdaşlıq üçün yeni çərçivənin tənzimlənməsinə ehtiyac var.
Trend-in
məlumatına görə, bunu İranın xarici işlər naziri Seyid Abbas Araqçi
yerli mediaya açıqlamasında deyib.
Onun sözlərinə görə, Atom Enerjisi üzrə Beynəlxalq Agentliyin
baş direktoru Rafael Qrossi bir sıra dəyişikliklər əsasında tam
yeni şəraitin yarandığını bilir. İran parlamentinin qəbul etdiyi
yeni qanuna əsasən, İranın AEBA ilə yeni dövrə başlaması
təbiidir.
Araqçi bildirib ki, AEBA-nın müraciətləri əsasında, agentliyin
baş direktor müavini Tehrana dəvət olunub. AEBA rəsmisi yoxlama və
ya dəyərləndirmə üçün deyil, agentliklə əməkdaşlıq üzrə danışıqlar
aparmaq üçün İrana gələcək.
Qeyd edək ki, 2023-cü ilin mart ayında İran və AEBA arasında
razılaşma əldə olunub və razılaşma üzrə bəyanat verilib.
Razılaşmaya əsasən İranın AEBA ilə əməkdaşlığı nüvə silahlarının
yayılmamasına dair konvensiya (NPT) və qorunma (safeguards)
çərçivəsindədir, eləcə də tərəflər İranın nüvə proqramı ilə
əlaqədar zənginləşdirilmiş uran maddələrinin mövcud olmasına dair
irəli sürülən iddialar haqda bir-birləri ilə əməkdaşlıq
etməlidirlər.
Xatırladaq ki, 2 iyulda İran prezidenti Məsud Pezeşkian AEBA ilə
əməkdaşlığın dayandırılması üzrə qanunun qüvvəyə minməsinə dair
qərar verib. İran parlamentinin qəbul etdiyi qanuna əsasən, Atom
Enerjisi üzrə Beynəlxalq Agentliyin müfəttişlərinin yoxlamalar
keçirmək üçün ölkəyə giriş icazəsi yoxdur. Yalnız İranın Ali Milli
Təhlükəsizlik Şurası ölkənin dinc məqsədli nüvə fəaliyyəti və nüvə
mərkəzlərinin təhlükəsizliyinə zəmanət verildiyini təsdiqlədiyi
halda, agentlik müfəttişlərinin ölkəyə girişinə icazə verilə
bilər.
