Bakı. Trend:
Azərbaycanın xarici siyasətində türk dövlətləri ilə əlaqələrin
inkişafı prioritet məsələlər sırasındadır. Türk dünyasını böyük bir
ailə kimi dəyərləndirən dövlətimizin başçısı İlham Əliyev, eyni
zamanda, bu çağırışı da edir ki, bizim siyasətimiz Türk Dövlətləri
Təşkilatını gücləndirməkdir. Bu, böyük coğrafiyadır, böyük
ərazidir, böyük hərbi gücdür, böyük iqtisadiyyatdır, təbii
sərvətlərdir, nəqliyyat yollarıdır, gənc əhalidir, artan əhalidir
və bir soydan, kökdən olan xalqlardır. Bundan güclü birlik ola
bilərmi? Əlbəttə ki, yox. Biz müştərək səylərlə elə etməliyik ki,
Türk Dövlətləri Təşkilatı qlobal arenada önəmli aktora və güc
mərkəzinə çevrilsin. Buna biz ancaq birlikdə nail ola bilərik.
Tarixi Zəfərimiz bu birliyin daha da möhkəmlənməsini
şərtləndirdi. Hazırda yeni dünya nizamının formalaşması da öz
növbəsində bu birliyə, həmrəyliyə çağırış edir. Qarşılıqlı
səfərlərin dinamikliyi, yeni əməkdaşlıq formatlarının yaradılması,
birgə addımların atılmasını zəruri edən sənədlərin imzalanması və
sair günümüzün reallıqları sırasındadır. Dövlətimizin başçısı İlham
Əliyevin Türkmənistan Xalq Məsləhətinin sədri Qurbanqulu
Berdiməhəmmədovun dəvəti ilə bu ölkəyə işgüzar səfəri, təkbətək və
geniş tərkibdə keçirdiyi görüşlər, Azərbaycan, Türkmənistan və
Özbəkistan arasında yüksəksəviyyəli görüşün keçirilməsi, liderlərin
iştirakı ilə sənədlərin imzalanması və mətbuata bəyanatları özündə
mühüm məqamları ehtiva edir. Azərbaycan-Türkmənistan əlaqələri
qədim tarixə malikdir. Belə ki, azərbaycanlılar və türkmənlər eyni
kökə, mədəniyyətə, qədim tarixi ənənələrə malikdirlər. Bundan
başqa, bu xalqları dil və din eyniliyi də birləşdirir. Azərbaycan
və Türkmənistan SSRİ-nin tərkibində müttəfiq respublikalar olub.
Elə həmin dövrdə də onlar arasında iqtisadi və mədəni əlaqələr
formalaşıb. SSRİ dağıldıqdan, postsovet məkanında müstəqil
dövlətlər yarandıqdan sonra bu münasibətlər daha da inkişaf etməyə
başlayıb. Ölkələrimiz arasında diplomatik münasibətlər 1992-ci il
iyunun 9-da qurulub. 1999-cu ilin iyununda Türkmənistanın Bakıda,
üç il sonra – 2002-ci ilin oktyabrında isə Azərbaycanın bu ölkədə
səfirliyi fəaliyyətə başlayıb.
Bu fikirləri Milli Məclisin deputatı Vüqar Rəhimzadə KİV-ə
açıqlamasında bildirib.
Millət vəkili qeyd edib ki, Azərbaycan və türkmən xalqları
arasında əlaqələrin tarixi qədimdir. Bu, Azərbaycan Prezidenti
İlham Əliyevin və Türkmənistan Xalq Məsləhətinin sədri Qurbanqulu
Berdiməhəmmədovun keçirdikləri təkbətək və geniş tərkibdə
görüşlərdə də bu reallıqlar bir daha diqqətə çatdırıldı.
Ölkələrimiz arasında münasibətlərin başlanğıcını tarixin
dərinliklərindən götürdüyünü qeyd edən Qurbanqulu Berdiməhəmmədov
onu da bildirdi ki, ənənələrimiz oxşardır və bunlar bizi
birləşdirən amillərdir. Siyasi, diplomatik, iqtisadi-ticari,
mədəni-humanitar münasibətlərimiz məhz bu təməl üzərində inkişaf
edir. Əlaqələrimizin genişləndirilməsi üçün böyük potensial
mövcuddur. Bu kontekstdə Azərbaycan-Türkmənistan münasibətlərinin
inkişafı məqsədilə yeni təşəbbüslər irəli sürülür. Dövlətimizin
başçısı İlham Əliyev bu məqamı xüsusi vurğuladı ki, türkmən və
Azərbaycan xalqları sözün əsl mənasında qardaşdılar və əsrlər boyu
bu qardaşlıq hissləri ilə yaşamışlar. Hər iki ölkə müstəqil
dövlətlər kimi böyük uğurlara imza atırlar. Tez-tez reallaşan
səfərlər bütün bölgəyə və dünyaya çox ciddi mesajlar verir.
Türkmənistan və Azərbaycan – qardaş dövlətlər, qardaş xalqlar hər
zaman bir-birinin yanındadır.
Vüqar Rəhimzadə qeyd edib ki, səfərin əhəmiyyətini açıqlayan
mühüm məqamlardan biri məhz Azərbaycan, Türkmənistan və Özbəkistan
arasında yüksəksəviyyəli görüşün keçirilməsidir. Prezident İlham
Əliyev çıxışında həm Azərbaycan-Türkmənistan, həm də
Azərbaycan-Özbəkistan əlaqələrinin dünəninə, bu gününə diqqəti
yönəldərək bildirdi ki, Azərbaycan, Türkmənistan və Özbəkistan
Şərqlə Qərbi, Şimalla Cənubu birləşdirən mühüm geosiyasi mövqeyə
malikdir. Ölkələrimizin qarşısında nəqliyyat-tranzit əməkdaşlığı
sahəsində yeni vəzifələr və imkanlar durur. Bunların arasında Orta
Dəhliz, limanların genişləndirilməsi, dəmir yolu məsələləri geniş
müzakirə olundu. Üç ölkənin nəqliyyat, tranzit, logistika
istiqamətində birgə səylər göstərməsi nəinki ölkələrimiz, böyük
region üçün mühüm əhəmiyyət daşıyacaq.
Əməkdaşlıq əlaqlərinin inkişafında enerji amili əhəmiyyətli rol
oynayır. Hər üç ölkənin energetika sahəsində mövcud imkanları
əlməkdaşlığı şərtləndirir. Azərbaycanın Türkmənistanla ənənəvi
energetika əməkdaşlığı var. 2021-ci ildə Azərbaycanla Türkmənistan
arasında Xəzər dənizində “Dostluq” yatağının karbohidrogen
resurslarının birgə kəşfiyyatı, işlənilməsi və mənimsənilməsi
haqqında Anlaşma Memorandumunun imzalanması iki ölkə arasında
enerji sahəsində əməkdaşlığı daha da möhkəmləndirir. Bu yataq iki
ölkəni bir-birinə daha da yaxınlaşdırıb, qardaşlaşdırıb. İki enerji
yatağının iki dövlət tərəfindən birlikdə istismarı Xəzər dənizində
yeni əməkdaşlıq formatının yaradılması deməkdir. Ölkəmiz
Özbəkistanla da bu sahəyə artıq qədəm qoyub. SOCAR artıq
Özbəkistanda neft yatağının işlənilməsinə başlayıb, kontrakt
imzalayıb. Dövlətimizin başçısı İlham Əliyev bu reallıqlara
söykənərək belə bir əminliyi ifadə etdi ki, yaxın bir-iki il
ərzində gözəl xəbərlər verəcəklər. Özbəkistanda böyük neft
yatağının kəşf edilməsi xəbərini hamımız səbirsizliklə
gözləyirik.
Millət vəkili qeyd edib ki, son illər türk dövlətləri, o
cümlədən Türkmənistanla əlaqələrin inkişafı baxımından mühüm
mərhələdir. Ötən ay Türkmənistan Xalq Məsləhətinin sədri Qurbanqulu
Berdiməhəmmədov ölkəmizdə səfərdə oldu. Həmçinin səfər çərçivəsində
Füzuli rayonunda və Şuşa şəhərində olaraq həyata keçirilən
genişmiqyaslı bərpa-quruculuq işləri ilə yaxından tanış oldu.
Dövlət başçısı İlham Əliyevin Türkmənistana işgüzar səfəri
çərçivəsində Füzuli şəhərində məsçidin inşa olunması barədə qərar
həmrəyliyin və mənəvi birliyin rəmzi kimi xalqımızın yaddaşında
əbədi qalacaq. Həmçinin Füzuli və Arxadağ şəhərləri arasında
qardaşlaşma əlaqələrinin qurulması haqqında Protokolun imzalanması
mədəni və humanitar əməkdaşlıq üçün yeni imkanlar açır. Prezident
İlham Əliyevin vurğuladığı kimi, bütün bunlar göstərir ki,
Azərbaycan-Türkmənistan münasibətləri yüksəliş dövrünü yaşayır.
Münasibətlərimizin bütün sahələrdə inkişafı üçün birgə səylərimizi
davam etdirəcəyik.
Vüqar Rəhimzadə bildirib ki, Azərbaycan, Türkmənistan və
Özbəkistan arasında yüksəksəviyyəli görüşün keçirilməsindən sonra
liderlər mətbuata bəyanatlarında bir daha qarşıdakı dövrün
hədəflərinə diqqəti yönəltdilər. Bu görüşü tarixi gün kimi
dəyərləndirən dövlətimizin başçısı İlham Əliyev bildirdi ki,
bölgəmizdə yeni, çox perspektivli, sülhə və tərəfdaşlığa yönəlmiş
əməkdaşlıq formatı yaradılır. Özbəkistan Prezidenti Şavkat
Mirziyoyev vurğuladı ki, tarixi görüş ölkələrimiz arasında
qarşılıqlı faydalı əməkdaşlığın dərinləşməsinə, dayanıqlı ticarət,
nəqliyyat və energetika dəhlizlərinin yaradılmasına, həmçinin
regional inteqrasiya proseslərinin sürətlənməsinə xidmət edəcək.
Türkmənistan Xalq Məsləhətinin sədri Qurbanqulu Berdiməhəmmədov isə
üçrərəfli görüşün böyük əhəmiyyətə malik olduğunu önə çəkərək qeyd
etdi ki, bu görüş üçtərəfli əlaqləri gücləndirmək üçün yeni
imkanlar açır və bu kontekstdə qarşıya qoyduğumuz məqsədlərə çatmaq
üçün çox çalışmalıyıq.
