Bakı. Trend:
Tramp Marşrutu (TRIPP) Cənubi Qafqaz regionunu heç vaxt olmadığı
qədər inteqrasiya olunmuş edəcək.
Trend xəbər verir ki, bunu
Caspian Policy Center-in (CPC) prezidenti Əfqan Nifti Nyu-Yorkda
CPC-nin Xəzəryanı ölkələrin səfirlikləri ilə birgə təşkil etdiyi
altıncı illik Xəzər Biznes Forumunda bildirib.
Nifti öz çıxışında ötən il regionda baş verən əhəmiyyətli
hadisələrə toxunub. O, Ermənistan və Azərbaycan arasında tarixi
sülh sazişinin paraflanmasının, ABŞ Prezidenti Donald Trampın
şahidliyi ilə baş tutduğunu vurğulayaraq, bunun Cənubi Qafqazın və
ümumilikdə Xəzər regionunun böyük potensialının reallaşdırılmasına
imkan açdığını deyib.
“ABŞ-ın vasitəçiliyi ilə əldə olunan Ermənistan–Azərbaycan
razılaşması yalnız siyasi sabitlikdə irəliləyiş deyil, həm də
iqtisadi qarşılıqlı əlaqələrin yeni bir dövrünün başlanğıcı
deməkdir. Beynəlxalq sülh və firavanlıq üçün Tramp Marşrutunun,
yaxud Zəngəzur dəhlizinin işə düşməsi ilə Cənubi Qafqaz heç vaxt
olmadığı qədər inteqrasiya olunmuş olacaq. Bu marşrut yükdaşıma
müddətini 40 faizədək azalda, həcmi 15 milyon tona çatdıra və
transformativ artımı təmin edə bilər — o cümlədən Ermənistanın
ÜDM-nin iki il ərzində 30 faiz artacağı, eləcə də Azərbaycanın
qeyri-neft sektorunda davamlı inkişafın əldə olunacağı
proqnozlaşdırılır”, — deyə Nifti qeyd edib.
CPC prezidenti həmçinin Xəzər regionunda nəqliyyat əlaqələrinin
artan rolunu vurğulayıb: “Orta Dəhliz Asiyanı Avropa ilə
birləşdirən həyati arteriyaya çevrilməyə davam edir. Əvvəllər
ikinci dərəcəli hesab olunan bu marşrut son illərdə əvəzolunmaz
olub, xüsusən də Rusiyadan keçən marşrutların sanksiyalar səbəbilə
məhdudlaşması və Yaxın Şərqdə münaqişələrə görə dəniz ticarətinin
çətinləşməsi fonunda”.
Nifti, həmçinin, ABŞ-ın Xəzər regionunun işgüzar və dövlət
səviyyəsində işlərinə artan diqqətini də vurğulayıb: “Bu ilin
əvvəlində ExxonMobil Azərbaycanın SOCAR şirkəti ilə quruda
karbohidrogenlərin hasilatı və kəşfiyyatının genişləndirilməsi üzrə
saziş imzaladı. Chevron Qazaxıstandakı Tengiz yatağının
işlənməsinin 48 milyard dollarlıq genişləndirilməsi layihəsini elan
etdi — bu, dünyanın ən böyük enerji layihələrindən biridir. Biz
digər şirkətlər tərəfindən də oxşar sərmayələri müşahidə edirik.
Bununla yanaşı, bu ayın əvvəlində Vaşinqton TRIPP layihəsinin
inkişafı üçün 145 milyon dollar ayırdı — bu, genişlənən əlaqəlilik
və firavanlıq üzərində qurulmuş gələcək üçün mühüm bir
avansdır”.
Onun sözlərinə görə, bütün bu dəyişikliklər regional
əməkdaşlığın dərinləşməsinə və biznes üçün əvvəllər təsəvvür
olunmayan imkanların açılmasına xidmət edir.
