Səhiyyə Nazirliyi Ailə Planlanması Məsləhətxanasının həkim mama-ginekoloqu Afət Ərəbova nazirliyin rəsmi saytına müsahibə verib.
Müsahibəni təqdim edirik:
– Afət xanım, öncə bilmək istərdik ki, kontrasepsiya üsulları dedikdə nə nəzərdə tutulur?
– Kontrasepsiya üsulları cütlüklərin arzuolunmaz hamiləliyin qarşısını almaq üçün istifadə edə biləcəyi müxtəlif üsul və vasitələri özündə birləşdirir. Bu üsullar ya toxumaların yumurtanı mayalanmasının qarşısını almaqla, ya da döllənmiş yumurtanın uşaqlığa implantasiyasını dayandırır.
– Müasir tibdə hansı kontrasepsiya vasitələrindən istifadə edilir?
– Müasir tibdə bir neçə geniş yayılmış kontrasepsiya üsul və vasitələri mövcuddur. Baryer üsullarına qoruyucular (prezervativlər), diafraqmlar və servikal qapaqlar aid edilir. Onlar həm kişilər, həm də qadınlar üçün mövcuddur.
Digər üsullara isə daimi bədən istiliyinin izlənməsi, günləri müəyyən etmək üçün hərarət dəyişikliklərinin monitorinqi, servikal selik konsistensiyasında dəyişikliklərin müşahidə edilməsi, təqvim metodu aiddir.
– Kontrasepsiya üsulları reproduktiv sağlamlıqda necə rol oynayır?
– Kontrasepsiya üsulları cütlüklərə doğulacaq uşaqların sayını və hamiləlik vaxtını idarə etmək, həmçinin planlaşdırmaq imkanı verməklə reproduktiv sağlamlığa mühüm töhfə verir.
Kontrasepsiya üsulları cütlərə gözlənilməz hamiləliklə qarşılaşmamağına və onları gələcək ailə planlaşdırılması ilə bağlı qərar qəbul etməyə kömək edir. Bu vəziyyət maliyyə və emosional gərginliyi, habelə sağlamlıq fəsadları kimi planlaşdırılmamış hamiləliklərlə bağlı riskləri azaltmağa imkan yaradır.
Effektiv kontrasepsiya üsullarına çıxış eyni zamanda qadınların sağlamlığı və rifahı üçün əhəmiyyətli risklər yarada bilən təhlükəli abortlara ehtiyacı azaltmağa kömək edə bilər.
– Kontrasepsiya üsulları hamiləliklərin planlaşdırılması istiqamətində hansı töhfə verir?
– Hamiləliklər düzgün planlaşdırıldıqda, bu, fərdlərə kontrasepsiyadan öncə sağlamlıqlarını optimallaşdırmağa imkan verir. Buraya lazımi prenatal prosedurlar almaq, ananın qidalanmasını yaxşılaşdırmaq və dölün inkişafına mənfi təsir göstərə biləcək davranışlardan uzaq durmaq daxildir.
Kontrasepsiya vasitələri fərdlərə hamiləlik dövrlərini ayırmağa imkan verərək, hamiləliklər arasında orqanizmlərinin bərpasına ara verir. Adekvat məsafələr ana və körpə sağlamlığı ilə bağlı ağırlaşma riskini azalda bilər.
Hamiləliklər planlaşdırıldıqda və ara verildikdə, qadınların müvafiq tibbi yardım və resurslara çıxış şansı daha yüksək olur.
– Bu üsulların tibb sahəsindən fərqli olaraq hansı sosial-ictimai təsirləri mövcuddur?
– Kontrasepsiyaya əlçatanlıq qadınlara reproduktiv seçimləri üzərində daha çox nəzarət etmək imkanı verir. Bu, plansız hamiləliklərin daimi narahatlığı olmadan onlara təhsil, karyera məqsədləri və şəxsi istəklərini həyata keçirməsinə şərait yaradır. Hər iki partnyor kontrasepsiya qərarlarına çıxış əldə etdikdə və bu qərarlarda iştirak etdikdə, ailə planlaşdırılması məsuliyyətini bölüşməklə münasibətlərdə gender bərabərliyini saxlayır.
Kontrasepsiya üsullarının geniş çeşidi fərdlərə öz üstünlükləri, sağlamlıq mülahizələri və həyat tərzi ilə uyğun gələn variantı seçməyə imkan verir. Bu, fərdiləşdirilmiş və məlumatlı qərar qəbul etməyi təşviq edir.
Ümumilikdə, kontrasepsiya üsulları reproduktiv sağlamlığı təbliğ etmək və cütlüklərə onların fiziki, emosional və sosial-iqtisadi rifahına müsbət təsir göstərən seçim imkanı vermək üçün vacib vasitələrdəndir.
www.102info.az
